سياه «بخت»گان

ماجراي تغيير نام باشگاه سياه‌جامگان اين روزها به مهم‌ترين سوژه خبري از اين باشگاه فوتبال تبديل شده است؛ هرچند كه از سال گذشته گمانه‌زني‌هايي درباره احتمال تغيير نام اين باشگاه مشهدي مطرح بود اما در نهايت اين تيم همچون فصل پانزدهم با نام «سياه‌جامگان ابومسلم» در ليگ برتر شركت كرد. اما در آستانه بازي سياه جامگان و استقلال، خبري منتشر شد كه حاشيه‌هاي فراواني را درپي داشت. باشگاه سياه‌جامگان بدون هيچ‌گونه توضيحي، پلمب شد تا تلاش مسئولان مشهدي براي تحت فشار گذاشتن مديرعامل اين باشگاه براي تغيير نام جدي‌تر شود. هرچند كه ساعتي بعد، پلمب باشگاه شكست تا اين تيم براي رويارويي با استقلال مشكلي نداشته باشد اما به نظر مي‌رسد مسئولان سياه‌جامگان همچنان بايد فكري به حال نام تيم خود كنند. اتفاقي كه واكنش علي عباسي، مديرعامل اين تيم را نيزبه‌دنبال داشت. او در اين باره گفت: « با رایزنی‌هایی که با مراجع ذی‌صلاح داشتیم، چند روز مهلت گرفتیم تا اقدامات لازم برای تغییر نام باشگاه را انجام دهیم».
مشكل ورزش مشهد، نام سياه‌جامگان است
ماجراي تغيير نام سياه‌جامگان پس از انتقادات آيت‌ا... علم‌الهدي مطرح شد. سيد احمد علم‌الهدي در سال 94 انتقادات فراواني از نام اين باشگاه كرده و گفته بود: «من در جمع دوستان همیشه تذکر داده‌ام که در ورزش مشهد، یک نقطه ضعف وجود دارد که اگر اصلاح شود، باشگاه‌ها و ورزش مشهد مورد توجه امام رضا(ع) قرار می‌گیرد. متاسفانه دوستان، یکی از باشگاه‌های سابقه‌دار این شهر را به نام یکی از دشمنان سرسخت امام رضا(ع) نام‌گذاری کرده‌اند؛ ابومسلم یک انسان جانی، بی‌باک و بی‌بند و بار بود که مایه ننگ اسلام است، آن وقت شما این باشگاه قدیمی را به‌عنوان سرسخت‌ترین دشمن امام رضا(ع) نام‌گذاری کردید. تا وقتی که چنین نامی است، امام رضا(ع) به ورزش مشهد توجه نمی‌کند و مشهد در عرصه تربیت‌بدنی نیز پیشرفت نمی‌کند اما نکته دیگر این است که حالا یک تیم دیگر درست کردند و اسمش را گذاشتند سیاه‌جامگان که این نام لشکر ابومسلم بود. دوستان اگر این موضوع را قبول دارند، این اسامی را تغییر دهند و ببیند ورزش خراسان رشد خواهد کرد یا نه». اين انتقادات سبب شد تا گمانه‌زني‌هاي فراواني درباره احتمال تغيير نام باشگاه سياه‌جامگان مطرح شود. برخي معتقد بودند اين تيم بايد با نام «مشهد» در رقابت‌ها شركت كند و برخي نيز اعتقاد داشتند سياه‌جامگان بايد با نام «بارثاوا» در مسابقات شركت كند. اما بارثاوا به چه معني است؟ پرثوه که بعدها در دوره های اسلامی بارثاوا خوانده شد، در حقیقت نام قبیله یا گروهی از آریاییان است که در حدود ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (یعنی ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل ) به ناحیه خراسان امروزی (خراسان رضوی امروز ) آمده و شهرسازی کردند .اما نام تيم تغييري نكرد و تلاش‌ها براي تغيير آن در نهايت انتقادات كاربران فضاي مجازي را در پي داشت و مسكوت ماند. اما انتقادات محدود به علم‌الهدي نشد. نصرا...پژمان‌فر، نماينده مشهد و كلات در مجلس شوراي اسلامي نيز در روزهاي بعد بيان كرد كه تغيير نام باشگاه سياه‌جامگان، ظرفيت‌هاي بيشتري را براي اين تيم در پي خواهد داشت. او در اين باره گفته بود: « با مالک تیم در این خصوص صحبت کرده‌ام؛بنابراين، این تغییر نام به نفع تیم است و ظرفیت بیشتری را برای مشهد در پی دارد. افراد متعددی در این زمینه اظهار نظر کرده و نگاه خودشان را نسبت به شخص ابومسلم اعلام کرده‌اند؛ از اين رو، این اقدام بنا بر مصلحت انجام شده است». تغيير نام يك باشگاه ليگ‌برتري برخلاف ساير نقاط جهان، اقدامي طبيعي قلمداد مي‌شود. در فوتبال روز دنيا، تيم‌ها با توجه به سابقه خود كمتر مبادرت به تغيير نام كرده و سعي مي‌كنند برند باشگاه را حفظ كنند. اما در ايران فشارهاي متعدد و پلمب‌هايي كه مشخص نيست از سوي چه مرجعي صورت گرفته، مسئولان يك باشگاه ورزشي را مجبور به تغيير نام مي‌كند. آنچه در فوتبال روز دنيا رخ مي‌دهد، به طور معمول اصلاح در لوگوي باشگاه است. به عنوان مثال باشگاه‌هاي بزرگي همچون رئال‌مادريد و بارسلونا در طول تاريخ لوگوي خود را دچار تغييرات جزيي مي‌كنند اما هرگز ساختار اوليه لوگو را تغيير نمي‌دهند.
پيروزي يا پرسپوليس؟


حدود چهارماه قبل بود كه تیم های رازن بالشپورت لایپزیش و ردبول سالزبورگ اتریش، به ترتیب موفق شدند جواز حضور در دور گروهی و پلی‌آف لیگ قهرمانان اروپا را به دست آورند؛ مالکیت هر دو باشگاه با کمپانی ردبول بود و همین مساله مشکلاتی را سبب شد.
شباهت لوگوي دو باشگاه و كمپاني حامي مالي دو تيم در نهايت ردبول سالزبورگ را مجبور به تغيير نام كرد و اين تيم با نام رد سالزبورگ در مسابقات شركت كرد. اين تنها مثالي بود كه در چند سال گذشته منجر به تغيير نام يك باشگاه اروپايي شد. تغيير نام يك باشگاه، فرآيند پيچيده‌اي است زيرا علاوه بر از بين بردن يك برند كه ميلياردها تومان براي آن هزينه شده، فرآيند پيچيده‌اي همچون تغيير نام در اداره ثبت شركت‌ها را نيز سبب مي‌شود. ضمن آنكه نبايد فراموش كرد هواداران همواره با نامي كه در ذهن‌شان نقش بسته، تيم‌هاي‌شان را تشويق خواهند كرد. باشگاه پرسپوليس مدت‌هاي زيادي با نام «پيروزي» در مسابقات ليگ برتر شركت كرد اما هواداران همان روزها نيز اين تيم را پرسپوليس مي‌ناميدند و اجازه تغيير نام را ندادند. نفت تهران كه در فصل جاري محل رفت و آمد مديران نالايق بوده، هم اكنون با نام نفت پارس طلاييه در ليگ برتر حاضر شده اما هيچ‌كس اين تيم را با نامي جز نفت تهران نمي‌شناسد. برندسازي به طور معمول با انتخاب نام‌هايي انجام مي‌شود كه كارشناسان متعددي درباره آن نظر داده باشند.
به عنوان مثال تفاوت‌های فرهنگی سبب شد تا شرکت اتومبیل سازی فورد، نام Anglia را از نام اتومبیل های وارداتی خود به انگلستان حذف کند زیرا احساس کرد این نام مناسب بازار صادراتی آن نیست. فورد زمانی متوجه این مساله شد که سعی داشت اتومبیل Pinto خود را در برزیل به فروش برساند اما در نهايت پي بردکه Pinto در زبان برزیلی، معنای عامیانه و بدی دارد.
جنرال موتورز نيز که می خواست اتومبیل شورولت NOVA را در آمریکای جنوبی به فروش برساند ، تصميم به تغيير نام گرفت زيرا NOVA در زبان اسپانیایی به معني «راه نمی رود» است. شركت‌هاي معروف و معتبر جهان براي تغيير نام يك محصول يا يك شركت،‌ استدلال‌هاي خاصي را دارند. هرچند كه نام سياه‌جامگان شايد به مذاق برخي مسئولان مشهدي خوش نيايد اما نبايد فراموش كرد كه اين باشگاه در حال حاضر هواداران قابل توجهي دارد و تغيير كلي نام با استانداردهاي حرفه‌اي سنخيتي ندارد.
مسئولان از پشت خنجر مي‌زنند
محمدرضا عباسي/ مالك باشگاه سياه‌جامگان
نمی‌دانیم چطور هر حاشيه‌اي که شكل می‌گیرد به اسم سیاه‌جامگان است! گویا آقایان با سیاه‌جامگان سر جنگ دارند. هفته گذشته با حضور استاندار و ريیس شورای شهر مشهد و مدیر کل ورزش و جوانان استان، جلسه‌ای را برگزار کردیم. خوب بود آقایان به حرمت مسئولان بزرگ استان دست نگه می‌داشتند و از پلمب باشگاه جلوگیری می‌کردند. معاون مدیر کل می‌گوید بزرگ‌نمایی نكنيد. کدام بزرگ‌نمایی؟ روز بازی کدام مسئول استانی، تیم شهرش را این‌گونه وارد بحران می‌کند؟ لجبازی نيز حدی دارد. گفته‌اند نام باشگاه را تغییر بدهید اما ما گفتیم سیاه‌جامگان باشد. خدا دوستان نیروی انتظامی را خیر بدهد که حداقل در باشگاه را باز کردند تا کارت‌ها را برداریم و بعد از آن دوباره باشگاه را پلمب کردند. نیروی انتظامی به وظیفه خودش عمل می‌کند اما ما انتظارمان از آقایان مسئول است که به جای حمایت سنگ‌اندازی می‌کنند. ما اقدامات لازم را در ارتباط با کسب مجوز انجام دادیم اما آن‌ها چگونه جرات می‌کنند با مردم‌وبازیکنان ما بازی کنند و تیم را وارد استرس کنند؟ کدام شهری را می‌شناسید که مسئولانش در روز بازی از پشت خنجر بزنند؟ متاسفانه دوستانه تلفن‌های ما را جزو ردی‌ها گذاشته‌اند و به تماس‌ها پاسخی نمی‌دهند. ما الان در حال عزیمت به ورزشگاه هستیم و امیدوارم این حاشیه‌ها باعث استرس بیش از حد بازیکنان نشود. در مشهد کسی نمی‌خواهد سیاه‌جامگان سروسامان و پا بگیرد. وقتی جلسه روز پنج‌شنبه برگزار شدو استاندار، مسئولان شورای شهر و مدیر کل ورزش استان حضور داشتند، فکر می‌کردیم مشکلات تمام شده اما گویا آقایان نه به مسئولان بالادستی احترام می‌گذارند، نه به مردم مشهد. از حالا به بعد نيز باید منتظر مشکلات بزرگ‌تری باشیم. هر کسی از راه می‌رسد، درباره باشگاه سیاه‌جامگان مصاحبه می‌کند. ما چه بزرگ‌نمایی در پلمب باشگاه کردیم؟ باشگاه سیاه‌جامگان به‌عنوان یک باشگاه لیگ برتر در روز یکی از مهم‌ترین بازی‌های خود مقابل استقلال آن نيزدر شهر خود پلمب شده، این‌ها بزرگ‌نمایی است؟ با رایزنی با مراجع ذی‌صلاح توانستیم چند روز مهلت بگیریم تا باشگاه از پلمب خارج شود.